नयाँ सरकारका मन्त्रीहरुकाे शिक्षा : साधारण लेखपढदेखि पीएचडीसम्म 

गामघर डेस्क

काठमाडौं । दुई ठूला दल मिलेर नयाँ सत्तासमीकरण बनेको छ । सँगै एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले चौथोपटक प्रधानमन्त्री बन्ने मौका पाएका छन् । 

पहिलो र दोस्रो ठूलो दल मिल्नु संसदीय राजनीति विरलै र अस्वाभाविक मानिन्छ । कांग्रेस–एमालेको नयाँ समीकरण र सरकारबाट प्रधानमन्त्री ओलीसहित २२ मन्त्रीले विभागीय जिम्मेवारीको शपथ लिइसकेका छन् ।

प्रधानमन्त्री ओली
संघीय संसद् सदस्य विवरण–२०८० अनुसार, वि.सं. २००८ फागुन ११ गते जन्मिएका प्रधानमन्त्री ओली उमेरमा ७३ वर्ष पुगिसकेका छन् । झापा–५ बाट निर्वाचित प्रधानमन्त्री ओली भक्तपुरको सूर्यविनायक नगरपालिका–२ मा बस्दै आएका छन् । उनको शैक्षिक अवस्था भने साधारण लेखपढ हो । तर, उनले मानार्थ पीएचडी दुईवटा पाएका छन् ।

सहरी विकासमन्त्री सिंह
उपप्रधान एवं गृहमन्त्री प्रकाशमान सिंह काठमाडौं–१ बाट निर्वाचित सांसद हुन् । प्रजातान्त्रिक आन्दोलनका शिखरपुरुष स्व. गणेशमान सिंहपुत्र प्रकाशमान सरकारमा कांग्रेसको नेतृत्वकर्ता हुन् । उनले सहरी विकास मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । उनीसँग यसअघि पनि संघीय मन्त्रीको जिम्मेवारी सम्हालेको अनुभव छ । उनले विज्ञान संकायमा स्नातकोत्तर (मास्टर्स) गरेका छन् ।

अर्थमन्त्री पौडेल
ओली नेतृत्वको सरकारमा तेस्रो वरीयताका मन्त्री हुन्, विष्णु पौडेल । एमाले सांसद पौडेलले उपप्रधानसहित अर्थ मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । उनले मन्त्रीको जिम्मेवारी यसअघि पनि पटक–पटक सम्हालेका छन् । संसद्को विवरणानुसार, २०१६ साल मंसिर १६ गते पौडेल जन्मिएका हुन् । उनी हाल रुपन्देही–२ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित सांसद हुन् । अर्थमन्त्री पौडेलले एसएलसीसम्म अध्ययन गरेका छन् ।

सञ्चारमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङ 
एमालेका उपमहासचिव समेत रहेका लमजुङ–१ बाट निर्वाचित सांसद हुन्, पृथ्वीसुब्बा गुरुङ । गण्डकी प्रदेशका संस्थापक मुख्यमन्त्री रहेका गुरुङ यसअघि पनि संघीय मन्त्री बनेका थिए । २०१४ फागुन २ गते जन्मिएका उनी उमेरमा ६७ वर्ष पुगिसकेका छन् । उनले विज्ञान, भौतिकशास्त्रमा स्नातक गरेका संसद् सचिवालयको विवरणमा उल्लेख । उनले सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्रीको जिम्मेवारी पाएका छन् । उनी चौथो वरीयताका मन्त्री हुन् ।

गृहमन्त्री लेखक 
वर्तमान गठबन्धनको सूत्रधारमध्ये एक हुन्, रमेश लेखक । कांग्रेसबाट प्रतिनिधित्व गर्दै लेखकले गृह मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । लेखक ओली नेतृत्वको सरकारमा पाँचौँ वरीयताका मन्त्री हुन् । २०२० माघ २५ गते जन्मिएका लेखक कञ्चनपुर–३ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित सांसद हुन् । उनी यसअघि पनि मन्त्री भइसकेका छन् । लेखकले मानविकी संकायमा स्नातकोत्तर गरेका छन् । उनी कानुन व्यवसायी समेत हुन् ।

श्रममन्त्री भण्डारी 
पञ्चायतको उत्तरार्द्धदेखि मन्त्री बन्दै आएका शरतसिंह भण्डारीले पुनः मौका पाएका छन् । छैटौँ वरीयतामा रहँदै उनी श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री बनेका छन् । प्रचण्ड नेतृत्वको तत्कालीन सरकारमा पनि उनले यही मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका थिए । लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (लोसपा)का नेता समेत रहेका मन्त्री भण्डारी २०११ असोज २२ गते जन्मिएका हुन् । उनी महोत्तरी–२ बाट प्रतिनिधित्व गर्छन् । उनको शैक्षिक योग्यता स्नातकसम्म हो । उनले विज्ञान विषयमा स्नातकसम्म अध्ययन गरेका छन् ।

परराष्ट्रमन्त्री राणा
नेपाली कांग्रेसमा समानुपातिक सांसद आरजु राणा देउवा सभापति शेरबहादुर देउवापत्नी हुन् । देउवासँग २०५१ मा उनको विवाह भएको थियो । उनी ओली नेतृत्व सरकारमा सातौँ वरीयताका मन्त्री बनेकी छन् । उनले परराष्ट्र मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएकी छन् । खसआर्य समूहबाट समानुपातिक सांसद बनेकी आरजु पहिलोपटक मन्त्री बनेकी हुन् । उनी पीएचडी डाक्टर हुन् । उनले मनोविज्ञान विषयमा पीएचडी गरेकी छन् ।

खानेपानीमन्त्री यादव 
उपेन्द्र यादव नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टी, नेपाल विभाजन गरी नवगठित जसपाबाट प्रदीप यादवले यसपटक पनि मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । प्रचण्ड नेतृत्वको निवर्तमान सरकारमा स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री रहेका उनले खानेपानी मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका हुन् । ओली नेतृत्वको सरकारमा आठौँ वरीयताका मन्त्री बनेका उनको जन्म २०३२ वैशाख २४ गते भएको हो । उनले मानविकी संकायमा प्रमाणपत्र तहसम्मको अध्ययन गरेका छन् ।

भूमि व्यवस्थामन्त्री अधिकारी
बलराम अधिकारी भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारणमन्त्री बनेका छन् । २०१७ माघ १६ गते जन्मिएका अधिकारी कपिलवस्तु–१ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित एमाले सांसद हुन् । उनले मानविकी संकायअन्तर्गत इतिहास विषयमा प्रमाणपत्र तह (प्लस टु) सम्मको अध्ययन गरेको संघीय संसद् सचिवालयको विवरणमा उल्लेख छ । वर्तमान सरकारमा उनी नवौँ वरीयताका मन्त्री हुन् ।

उद्योगमन्त्री भण्डारी
दामोदर भण्डारीले उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । २०३० कात्तिक २० गते जन्मिएका भण्डारी बैतडी–१ बाट निर्वाचित सांसद हुन् । एमाले सांसद भण्डारीले सरकारमा १०औँ वरीयता पाएका छन् । उनले मानविकी संकायमा स्नातक गरेका छन् ।

महिलामन्त्री सुडी
जसपा, नेपाल विभाजनमा सहभागी सांसद हुन्, नवलकिशोर साह सुडी । उनी प्रचण्ड नेतृत्वको निवर्तमान सरकारमा वनमन्त्री थिए । हाल उनले महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । ७६ वर्षीय सुडी २००५ कात्तिक २५ गते जन्मिएका हुन् । उनले राजनीतिशास्त्र, मनोविज्ञानमा स्नातकसम्मको अध्ययन गरेका छन् । उनी ओली सरकारमा ११औँ वरीयताका मन्त्री हुन् ।

भौतिक पूर्वाधारमन्त्री दाहाल
देवेन्द्र दाहाल भौतिक पूर्वाधार तथा यातायातमन्त्री बनेका छन् । उनी एमालेका तर्फबाट राष्ट्रियसभा सदस्य हुन् । २०१५ भदौ १६ गते जन्मिएका दाहाल झापाबाट प्रतिनिधित्व गर्छन् । उनी प्रधानमन्त्री ओलीको निर्वाचन क्षेत्र दमक नगरपालिकावासी हुन् । उनले शिक्षा संकायअन्तर्गत अर्थशास्त्र, नेपाली विषयमा स्नातक गरेका संसद् सचिवालयको विवरणमा उल्लेख छ । उनी ओली सरकारमा १२औँ वरीयताका मन्त्री हुन् ।

खेलकुदमन्त्री चौधरी
सप्तरी–४ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित तेजुलाल चौधरी १३औँ वरीयताका मन्त्री बनेका छन् । उनले युवा तथा खेलकुद मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । कांग्रेसबाट मन्त्री बनेका उनको जन्म २०१९ असोज १४ गते भएको हो । शैक्षिक व्यवसायमा समेत संलग्न उनले व्यवस्थापन विषयमा स्नात्तकोत्तर (मास्टर्स) गरेका छन् ।

स्वास्थ्यमन्त्री पौडेल
पहिलोपटक संघीय सांसद रहेका प्रदीप पौडेलले ओली नेतृत्वको सरकारमा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य समेत रहेका तनहुँका पौडेल काठमाडौं–५ बाट निर्वाचित हुन् । पार्टी महामन्त्री गगनकुमार थापाको कोटामा मन्त्री बनेका उनका निम्ति यो पद नयाँ अनुभव हो । उनले मानविकी संकायअन्तर्गत समाजशास्त्रमा मास्टर्स गरेका छन् । उनी विद्यार्थी आन्दोलनबाट उदाएका नेता हुन् । पौडेल ओली नेतृत्वमा १४औँ वरीयताका मन्त्री हुन् ।

कानुनमन्त्री चौरसिया
कांग्रेस सांसद हुन्, अजयकुमार चौरसिया । चौरसियाले ओली नेतृत्वको सरकारमा कानुन, न्याय तथा संसदीय मामिला मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । २०२१ माघ १५ गते जन्मिएका उनी प्रत्यक्ष निर्वाचित सांसद हुन् । उनी पर्सा–२ बाट प्रतिनिधित्व गर्छन् । वर्तमान सरकारमा चौरसिया १५औँ वरीयताका मन्त्री हुन् । मन्त्री चौरसियाले साहित्य विषयमा ग्रेजुएसन गरेका संसद् सचिवालयको विवरणमा उल्लेख छ ।

पर्यटनमन्त्री पाण्डे
कांग्रेसका युवा नेता बद्री पाण्डेले संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्यन मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । कांग्रेस सहमहामन्त्री समेत रहेका उनी बाजुरा–१ बाट प्रतिनिधित्व गर्छन् । २०३० फागुन १० गते जन्मिएका पाण्डेले मानविकी संकायमा पीएचडी गर्दै छन् ।

कृषिमन्त्री अधिकारी
कांग्रेसका तर्फबाट प्रतिनिधित्व गर्ने सांसद रामनाथ अधिकारीले पहिलोपटक मन्त्री बन्ने अवसर पाएका छन् । धादिङ–२ बाट निर्वाचित अधिकारीले कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । २०१८ सालमा जन्मिएका अधिकारीसँग यसअघि राज्यमन्त्री भएर काम गरेको अनुभव छ । उनले प्रमाणपत्र तह उत्तीर्ण गरेका छन् । उनी ओली नेतृत्व सरकारमा १७औँ वरीयताका मन्त्री हुन् ।

शिक्षामन्त्री भट्टराई
विद्यार्थी राजनीतिबाट उदाएर प्राज्ञिक क्षेत्रमा समेत पकड जमाएकी सांसद हुन्, विद्या भट्टराई । पति रवीन्द्र अधिकारीको निधनपश्चात् एमाले राजनीतिमा होमिएकी उनले शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएकी छन् । सरकारमा १८औँ वरीयताकी उनी २०२६ साल फागुन ९ गते जन्मिएकी हुन् । उनले मानविकी संकायअन्तर्गत समाजशास्त्रमा एमफिल गरिरहेकी छन् ।

रक्षामन्त्री राई
पहिलोपटक मन्त्री बन्ने मौका पाएका छन्, मानवीर राईले । उनले रक्षा मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । सोलुखुम्बुबाट प्रत्यक्ष निर्वाचित सांसद राई २०२७ साल असार ८ गते जन्मिएका हुन् । विद्यार्थी राजनीतिबाटै उदाएका उनले कक्षा–१० सम्मको अध्ययन गरेका छन् ।

ऊर्जामन्त्री खड्का
कांग्रेसको कोटाबाट दीपक खड्काले ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । खड्का संखुवासभाबाट निर्वाचित सांसद हुन् । उनी शशांक कोइरालाको जोडबलमा मन्त्री बनेका हुन् । २०२८ असार १५ गते जन्मिएका खड्काले समाजशास्त्रमा स्नातकोत्तरसम्मको अध्ययन गरेका छन् । उनी ऊर्जा क्षेत्रका लगानीकर्ता समेत हुन् । ओली सरकारमा उनी २०औँ वरीयतामा छन् ।

संघीय मामिलामन्त्री
राजकुमार गुप्ता एमालेबाट पहिलोपटक मन्त्री बनेका छन् । उनलाई संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयको जिम्मेवारी दिइएको छ । सरकारमा २१औँ वरीयताका उनको जन्म २०२७ चैत २० गते भएको हो । उनी पर्सा–३ बाट निर्वाचित सांसद हुन् । गुप्ताले व्यवस्थापन विषयमा स्नातकसम्मको अध्ययन गरेका छन् ।

वनमन्त्री शाही
ओली सरकारमा अन्तिम वरीयताका मन्त्री हुन्, ऐनबहादुर शाही । शाही कांग्रेसको टिकटमा मुगुबाट निर्वाचित सांसद हुन् । उनले वन तथा वातावरण मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । २०२६ साल माघ १५ गते जन्मिएका उनले शिक्षण पेसा र त्यसैमा आबद्ध भएर पार्टी राजनीति गरेका थिए । उनले शिक्षाशास्त्र/राजनीतिशास्त्रमा स्नातक गरेका छन् । बाह्रखरि अनलाइनबाट

प्रकाशित मिति: २०२४-०७-१५ , समय : १७:४९:०३ , ५ महिना अगाडि